کمپرسورهای اکسیژن:
روغن های پایه نفتی نباید در کمپرسورهایی که با اکسیژن کار میکنند به کار روند زیرا اکسیژن با این روغن ها مخلوط قابل انفجاری را تشکیل می دهد. محلول های پایه آبی مثل گلیسیرین برای روانکاری سیلندر استفاده می شود. در این کمپرسورها وقتی از روغن های معدنی استفاده می شود که روغن با گاز در تماس نباشد.
کمپرسورهای گازهای اسیدی:
این گاز ها شامل SO2 و NOx هستند که با روغن وارد واکنش شده و رسوبات و لجن های ضمغ مانندی را ایجاد می کنند. در این کمپرسورها از روانکارهایی استفاده می شود که خاصیت قلیایی TBN بالایی داشته باشند.
کمپرسورهای گازهای بی اثر:
این گازها شامل مونو اکسید کربن، گاز کربنیک، نیتروژن، هلیوم و هیدروژن با روغن وارد واکنش نشده و در بالاترین فشار ایجاد شده نیز بر روی دیواره سیلندر به مایع تبدیل نمی شوند. برای این کمپرسورها می توان روانکاری کمپرسورهای هوا استفاده کرد. در مورد گاز کربنیک این نکته وجود دارد که در روغن تا حدودی حل می شود و گرانروی را کاهش می دهد و اگر رطوبت هم در محیط وجود داشته باشد اسید کربنیک تولید می شود که موجب خوردگی قطعات کمپرسور می شود. لذا برای جلوگیری از تشکیل اسید کربنیک باید کمپرسور را خشک نگه داشت و گرانروی روغن را بالاتر انتخاب نمود.
گاز آمونیاک هم نسبتا بی اثر است. اما اگر این گاز در معرض رطوبت قرار گیرد با مواد افزودنی روغن و همچنین با ترکیبات حاصل از اکسیداسیون روغن وارد واکنش شده و رسوبات و لجن های صابونی غیرمحلول تولید می کند. ضمنا آمونیاک ممکن است تا حدی در روغن حل شده و گرانروی کاهش یابد. آمونیاک معمولا در کمپرسورهای دینامیک متراکم می شود. برای کمپرسورهای آمونیاک معمولا از روغن های معدنی با کیفیت بالا یا از روغن های سنتتیک استفاده می شود.
کمپرسورهای گازهای هیدروکربنی
هیدروکربن هایی نظیر اتان، پروپان و غیره به راحتی در روغن های معدنی حل شده و گرانروی را کم می کنند. روغن های معدنی با گرانروی بالاتر مثل ISO 100 یا ISO 150 در کمپرسورهای پیستونی که تحت فشار گاز خروجی پایین (دو تا سه بار)قرار دارد استفاده می شوند. در کمپرسورهای مارپیچی نیز می توان از روانکار پایه استری یا پلی گلیکولی با درجه گرانروی ISO 68-100 که مقدار انحلال هیدروکربن ها در آن ها اندک است استفاده کرد.
سطوح کیفیت و مشخصات روغن های کمپرسور
استاندارد Din 51506 طبقه بندی روغن های مورد استفاده در کمپرسور پیستونی و پمپ های خلا را ارائه می دهد. این استاندارد شامل کمپرسور مارپیچی یا دورانی پره ای نیست.
معیار انتخاب روانکار در کمپرسورهای مارپیچی و دورانی متفاوت است. در این کمپرسورها روغن همیشه در دمای 80 الی 100 درجه در تماس با گاز تحت تراکم است. گاز متراکم شده و روغن کاملا مخلوط می شوند و روغن باید توسط یک سیستم جداکننده از گاز جدا شود که این امر باعث می شود از روغن هایی با مشخصات ویژه برای روانکاری این کمپرسورها استفاده شود. اکثر سازندگان این کمپرسورها برای روانکار مصرفی مشخصات خاص خود را ارائه می کنند.
