انواع روغن پایه

روانکارها را می توان به روش های مختلفی دسته بندی کرد. یکی از رایج ترین طبقه بندی ها توسط روغن پایه تشکیل دهنده است: روغن پایه معدنی، سینتتیک یا گیاهی. روغن معدنی، که از نفت خام مشتق شده است، می تواند به طیف وسیعی از کیفیت های مرتبط با فرآیند تصفیه روغن تولید شود. روغن سینتتیک از طریق فرایند سنتز ساخته دست بشر است و در فرمولاسیون های مختلفی با خواص منحصر به فرد برای هدف مورد نظر ارائه می شود. روغنهای پایه گیاهی که از روغنهای گیاهی گرفته می شوند، درصد بسیار کمی روغن روانکار را نشان می دهند و اصولاً برای منافع تجدیدپذیر و زیست محیطی استفاده می شوند.

همه روغن های پایه دارای ویژگی هایی هستند که تعیین می کنند چگونه در برابر چالش های مختلف روانکاری مقاومت می کنند. برای یک روغن معدنی، هدف از فرآیند تصفیه، بهینه سازی خواص حاصل برای تولید روانکار برتر است. برای روغنهای تولید شده به روش سنتزی، هدف از فرمولاسیونهای مختلف ایجاد روانکار با خواصی است که ممکن است در یک روغن معدنی قابل دستیابی نباشد.

برخی از مهمترین خواص روغن پایه شامل حدود ویسکوزیته (گرانروی) و شاخص ویسکوزیته، نقطه ریزش، فراریت ، اکسیداسیون و پایداری حرارتی، نقطه آنیلین (اندازه ای از قدرت حل روغن پایه نسبت به مواد دیگر از جمله مواد افزودنی) و پایداری هیدرولیتیک.

گروه های روغن پایه

در اوایل دهه 1990، انستیتوی نفت آمریکا (API) همه روغنهای پایه را در پنج گروه دسته بندی کرده بود که سه گروه اول به روغنهای معدنی اختصاص داشت و دو گروه باقی مانده عمدتا روغنهای پایه سینتتیک بودند.

گروههای I ، II  و III همه روغنهای معدنی هستند که بر حسب میزان فرایند تصفیه دسته بندی می شوند. روغنهای پایه گروه I با استفاده از فن آوری استخراج یا تصفیه حلال تولید می شوند. این فناوری که از روزهای اولیه تصفیه روغن معدنی مورد استفاده قرار گرفته است، با هدف استخراج اجزای نامطلوب درون روغن مانند ساختارهای حلقه ای و مواد آروماتیک انجام می شود.

روغنهای پایه گروه II با استفاده از گاز هیدروژن در فرآیندی به نام هیدروژناسیون یا تصفیه آب تولید می شوند. هدف این فرآیند همان تصفیه حلال است، اما در تبدیل اجزای نامطلوب مانند مواد معطر به ساختارهای هیدروکربنی مطلوب موثرتر است.

روغنهای پایه گروه III تقریباً مشابه روغنهای معدنی گروه II ساخته می شوند، با این تفاوت که فرآیند هیدروژناسیون با دمای بالا و فشارهای بالا همراه است. در نتیجه، تقریباً تمام اجزای نامطلوب موجود در روغن به ساختارهای هیدروکربنی مطلوب تبدیل می شوند.

گروه IV به یک نوع روغن سینتتیک به نام پلی آلفاولفین (PAO) اختصاص یافته است. این روغن پرکاربردترین روغن پایه است. PAO هیدروکربن های تولید شده مصنوعی است که از طریق یک فرآیند پلیمریزاسیون شامل گاز اتیلن تشکیل می شود. نتیجه ساختاری است که شباهت زیادی به خالص ترین شکل روغنهای معدنی توصیف شده در گروه III دارد.

گروه V به تمام روغنهای پایه دیگر، به ویژه روغن های سینتتیک اختصاص داده می شود. برخی از روغنهای متداول در این گروه شامل استرها، پلی آلکیلن گلیکول ها، استرهای فسفات و سیلیکون ها هستند.

در جدول زیر انواع روغن پایه به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته اند: